De Cyclische Beleving
van de Vier Energetische Seizoenen
voor een Intensere Beleving ervan
Deze mindfulness training is gebaseerd op het boek geschreven door Jaap Voigt met als titel "Leven & Werken in het Ritme van de Seizoenen". Jaap Voigt heeft de I Tjing (Het Boek der Veranderingen) in zijn verhaal betrokken, in dit mindfulness traject wordt niet op de I Tjing ingegaan. Natuurlijk is het verhaal van Jaap Voigt doordrongen van de wijsheden uit dit eeuwenoud Chinees boekwerk.
De wijsheden uit de I Tjing zijn indrukwekkend en raken een diepere laag, in ieder geval bij mij, maar het toevoegen van deze informatie zou deze training te gedetailleerd en te uitgebreid maken.
Echter voor meer details en meer achtergronden wordt verwezen naar het boek van Jaap Voigt.
De Cyclische Beleving van de Vier Seizoenen:
Herfst, Winter, Lente en Zomer
De wisseling van de seizoenen beleven en waarnemen
Het eigen karakter van ieder seizoen en de verschillen tussen de seizoenen zijn heel concreet waar te nemen in de natuur. Wij kunnen de natuur zien veranderen; zeker per week of per twee weken. Binnen de seizoenen herfst, winter, lente en zomer volgen de maanden elkaar in hun eigen tempo op.
Wij zijn geneigd deze seizoenswisseling te zien als iets dat buiten ons om plaatsvindt. Daarmee plaatsen wij ons buiten de cyclische beleving van de seizoenen. Wij gaan er vanuit, dat wij losstaande, zelfstandige en onafhankelijke individuen zij, dat wij beschikken over een grote mate van vrije wil en dat de wereld maakbaar is.
Vervreemding van de natuurlijke beleving van de seizoenen bij de mensen
De westerse levensstijl is tegenwoordig voornamelijk gericht op expansie: alles moet groter, meer en sneller. Het lijkt alsof het alleen nog maar lente en zomer mag zijn, want lente en zomer staan voor groei en expansie.
Wij willen het liefste en eisen soms zelfs, dat deze groei altijd voortduurt. Zodra het wat minder gaat, noemen we dat een teruggang of een inzinking. Alsof die perioden (herfst en winter), waarin geen naar buiten gaande groei plaatsvindt, er niet bij zouden horen, alsof die niet inherent zijn aan het leven. Er is in de natuur evenwel niets dat tot in het oneindige doorgroeit.
Er zijn altijd perioden van terugtrekking, van consolidatie en van verstilling nodig om tot verdere ontwikkeling te kunnen komen. Voortdurende expansie leidt tot uitholling en tot stagnatie, tot implosie en fragmentatie. Dat wordt tegenwoordig burn-out genoemd en dat verschijnsel openbaart zich niet alleen in individuele mensen, maar net zo goed in organisaties en landen.
Herstel van de natuurlijke beleving van de seizoenen door de mensen
Herstel van het natuurlijk ritme door mee te gaan in de cyclische afwisseling van de seizoenen is het enige werkelijke antwoord op de steeds groter wordende turbulentie in de buitenwereld. Het organisch ritme van de seizoenen is in onze klimaatzone de grondtoon van ons bestaan. Een leidraad.
Bij een cyclische benadering van de seizoenen is de stroom, waarin wij ons bevinden het basisgegeven, niet het bewustzijn, dat er als een waarnemer buiten wenst te staan.
Er is een doorgaande levensstroom, die er altijd is; die bezit van ons kan nemen en waar wij gehoor aan kunnen geven. Leven is een wonderbaarlijk proces dat door ons heen komt. Wat wij kunnen doen, is deze levensstroom volgen. Dan blijkt dat wij als mens de seizoenen zijn; ons fysieke lichaam en ons gevoel, ons denken en ons ervaren doorlopen evenzeer de herfst, winter, lente en zomer. Wij zijn de belichamingen van dat ritme.
Durven wij ons over te geven aan de levensstroom?
Wij moeten niet alleen het hoofd bieden aan de turbulentie in de buitenwereld, wij moeten ook de continuïteit van het bestaan waarborgen; daartoe verrichten wij in ons dagelijks leven en werk veel routinehandelingen.
Tegelijkertijd biedt de levensstroom, die zich door ieder mens een weg baant, ook steeds mogelijkheden tot vernieuwing. Als zo’n vernieuwende impuls past in de continuïteit van ons bestaan, ervaren wij die als welkom. Echter, die vernieuwing botst vaak met de bestaande continuïteit en dan wordt het spannend.
Wanneer durven wij te erkennen, dat onze bestaande continuïteit een te strak kader is geworden, of zelfs als een gevangenis aanvoelt.?
In hoeverre kunnen en willen wij die vernieuwende impulsen in ons leven en werk een kans geven?
Het is een vraag, die een leven lang blijft bestaan en die door ons steeds opnieuw beantwoord zal moeten worden. Als wij ons niet voor die vraag verschuilen, ons er niet van afwenden, maar wanneer we ons toewenden tot wat de levensstroom ons aanbiedt, blijven wij een “kind van onze tijd”. Vernieuwing betekent immers verjonging, afwending impliceert veroudering en verstarring.
Wat levert het jou op?
Wanneer je bewust leeft en werkt in het natuurlijk ritme van de seizoenen, wanneer je bewust meebeweegt met de levensstroom, maak je maximaal gebruik van de vernieuwing die het leven biedt.
Het jaarritme of cyclisch verloop van de seizoenen wordt dan steeds dieper en concreter beleefd en het besef groeit dat in een heel jaar alle facetten van leven en werk de revue passeren: ieder jaar opnieuw.
Een Andere Seizoensindeling
De seizoensindeling zoals wij die kennen, komt voort uit de stand van de zon ten opzichte van de aarde, die een hoek van 23 graden maakt met de baan, waarin hij ronddraait.
Op 21 maart en 21 september passeert de zon de evenaar. Op 21 juni staat hij boven de Noordelijke Keerkring (Kreeftkeerkring) en op 21 december boven de Zuidelijk Keerkring (Steenbok Keerkring).
De lente begint bij ons op het moment, dat de zon boven de evenaar staat en eindigt op het moment dat de zon boven de Noordelijke Keerkring staat. Het zelfde principe geldt voor de overige seizoenen.
21 juni is de langste dag en daarmee het hoogtepunt van yang. 21 december is de kortste dag en daarmee het hoogtepunt van yin.
Dan is 21 juni logischerwijs ook het hoogtepunt van de zomer en niet het begin.
Zo zijn ook 21 september, 21 december en 21 maart de hoogtepunten van respectievelijk de herfst, winter en lente.
Dit betekent, dat de zomer begint wanneer de zon midden tussen de evenaar en de Noordelijke Keerkring in staat en eindigt wanneer de zon weer midden tussen de Noordelijke Keerkring en de evenaar staat.
Dezelfde onderbouwing is toe te passen op de andere seizoenen.
Binnen de energetische seizoensindeling begint elk seizoen ongeveer 45 dagen voor het hoogtepunt en eindigt het ongeveer 45 dagen na het hoogtepunt. Dit betekent, dat het seizoensritme ongeveer 6 weken verschoven wordt.
De seizoenen volgens de energetische seizoensindeling:
Winter: van 6 november tot 4 februari
Lente: van 4 februari tot 5 mei
Zomer: van 5 mei tot 7 augustus
Herfst: van 7 augustus tot 6 november
De hierboven genoemde, energetische perioden voor de seizoenen passen heel goed bij mijn beleving. Bijvoorbeeld: Ik heb me er altijd over verbaasd, dat ik al in de eerst helft van augustus herfstige waarnemingen kan doen, zoals laaghangende ochtendnevels boven de weilanden. Daar de “energetische” herfst begint op 7 augustus, zijn die waarnemingen niet meer vreemd.